Geometria kół

Znaczenie geometrii zawieszenia pojazdu

Geometria zawieszenia w znacznym stopniu wpływa na ekonomię (zużycie paliwa) i komfort jazdy, ma również bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo pojazdu. Prawidłowa geometria zapewnia utrzymanie właściwego toru jazdy przy jeździe na wprost oraz powoduje, że samochód zachowuje się prawidłowo podczas wykonywania manewrów skrętu. Nieprawidłowa geometria wpływa na szybsze zużycie opon, większe zużycie paliwa wywołane większymi oporami toczenia, mniejszą stabilność i mniejsze bezpieczeństwo samochodu na drodze.

Na czym polega regulacja geometrii zawieszenia?

Ustawienie geometrii polega na odpowiedniej regulacji parametrów zawieszenia. Istotne jest ustawienie właściwego kąta pochylenia i równoległości kół. Regulacji dokonuje się w oparciu o pomiary dokonane za pomocą specjalistycznego sprzętu. Po wykonanym pomiarze, prawidłowe ustawienie geometrii kół dokonuje się za pomocą zmiany długości drążków kierowniczych i drążków zbieżności, a także poprzez dokręcenie lub odkręcenie śrub mocujących wahacz. Podczas ustawiania geometrii reguluje się cztery zasadnicze kąty:

• Kąt zbieżności kół – Oznacza różnicę odległości między przednimi i tylnymi kołami na osi. Kąt zbieżności wpływa bezpośrednio na zachowanie pojazdu w trakcie pokonywania zakrętów. Zbyt duża zbieżność (koła skierowane do wewnątrz) odpowiada za podsterowność, czyli tendencję samochodu do wyrzucania przodu nadwozia na zewnątrz pojazdu podczas wchodzenia w zakręt, a także za zużycie bieżnika opony zaczynające się od zewnętrznych krawędzi. Zjawisko to występuje gdy odległość między kołami na osi z przodu jest mniejsza niż z tyłu. Z kolei rozbieżność (koła skierowane do zewnątrz) występuje gdy odległość między kołami na osi z tyłu jest mniejsza niż z przodu. Rozbieżność odpowiada za nadsterowność, czyli tendencję samochodu do uciekania na zewnątrz zakrętu i skłonność do zjeżdżania przodu do wnętrza zakrętu. Przy rozbieżności kół zużycie bieżnika zaczynać się będzie od wewnętrznej krawędzi.
• Kąt pochylenia kół – Oznacza odchylenie od pionu koła widzianego od przodu pojazdu. Prawidłowy kąt pochylenia kół polega na takiej regulacji by koła pojazdu w trakcie skrętu płasko przylegały do podłoża. Nadmierne pochylenie, czyli zbyt duży kąt dodatni, prowadzi do nierównomiernego zużycia opon, a dokładniej zewnętrznej strony bieżnika opony. Z kolei zbyt duży kąt ujemny prowadzi do nierównomiernego zużycia opon, a dokładniej wewnętrznej strony bieżnika opony.
• Kąt pochylenia sworznia zwrotnicy – Oznacza kąt zawarty pomiędzy sworzniem zwrotnicy a prostą pionową koła, widziany od przodu lub od tyłu pojazdu. W przypadku nowszych pojazdów możemy mieć do czynienia ze sworzniami kulistymi (przegubami). W takiej sytuacji kątem pochylenia sworznia zwrotnicy będzie prosta przebiegająca przez oś obrotu tych sworzni podczas skrętu.
• Kąt wyprzedzenia sworznia zwrotnicy – Oznacza kąt zawarty pomiędzy osią sworznia zwrotnicy a prostą pionową koła, widziany gdy stoimy obok pojazdu. Wyprzedzenie sworznia zwrotnicy (kąt dodatni) ma miejsce gdy punkt przecięcia osi sworznia z jezdnią znajduje się przed punktem styku opony z jezdnią. Z kolei punkt ujemny nazywa się kątem opóźnienia sworznia zwrotnicy i ma miejsce gdy punkt przecięcia osi sworznia zwrotnicy z jezdnią występuje za punktem styku opony z jezdnią. Prawidłowe ustawienie kąta wyprzedzenia sworznia zwrotnicy prowadzi do samoczynnego powrócenia kół samochodu do pozycji jazdy na wprost po wykonaniu skrętu.

W jakich sytuacjach sprawdzać geometrię zawieszenia?

Regulację należy wykonać bezwzględnie:

• Po naprawie lub wymianie elementów zawieszenia przedniego takich jak amortyzatory, sworznie, wahacze.
• Po naprawie lub wymianie elementów zawieszenia tylnego takich jak amortyzatory, drążki wahaczy koła tylnego.
• Po naprawie lub wymianie elementów układu kierowniczego takich jak przekładnie kierownicze, drążki kierownicze, końcówki drążków kierowniczych.
• Przy zakupie kompletu nowych opon.
• Gdy uczestniczyliśmy nawet w niewielkiej kolizji drogowej, uderzyliśmy kołami w krawężnik/przeszkodę lub wjechaliśmy w wyrwę w nawierzchni przy znacznej prędkości pojazdu.
• Gdy samochód jadący prosto po równej nawierzchni ma tendencję do zbaczania na boki (ściągania w prawo lub lewo).
• Gdy stwierdzimy nierównomierne zużycie bieżnika opon, a więc w sytuacjach kiedy jedna strona bieżnika ściera się szybciej lub gdy bieżnik ulega ząbkowaniu.

Kontrolę i regulację zawieszenia zalecamy także w następujących przypadkach:

• Po zakupie używanego pojazdu.
• Po przebiegu w granicach 85 000 km, co jest związane ze zwykłą eksploatacją pojazdu i zużywaniem się takich elementów zawieszenia jak sworznie wahaczy, drążki kierownicze, czy łożyska kół.
• Gdy zauważymy głośną pracę zawieszenia w czasie jazdy w postaci zgrzytów, stuków itp.
• Gdy zauważymy, że koło kierownicze nie jest poziome.
• Gdy opony piszczą na zakrętach.

Czego używamy do geometrii kół?

Urządzenie przeznaczone do precyzyjnej kontroli i regulacji geometrii zawieszenia Bosch FWA 4435 – wyposażone w system 8 czujników CCD oraz czujniki kompensacji bicia obręczy. Urządzenie komunikuje się z czujnikami w sposób całkowicie bezprzewodowy, co eliminuje konieczność używania przewodów. Osiem czujników CCD umożliwia pomiar w zasięgu 360°, co pozwala dodatkowo sprawdzać ustawienie osi tylnej, podczas gdy system sam się kontroluje. Dokładność pomiaru sięga 2 minut kątowych. Czujniki kompensacji bicia obręczy znacznie ułatwiają badanie, gdyż po obrocie koła o 90° nie trzeba naciskać żadnego przycisku na głowicy. Unika się w tym przypadku błędów podczas kompensacji, przez co uzyskuje się wysoką dokładność pomiarową. Użytkownik otrzymuje informacje o takich wielkościach jak zbieżność całkowita i połówkowa, różnica kąta skrętu kół, odchylenie osi geometrycznej, pochylenie koła, wyprzedzenie sworznia zwrotnicy, pochylenie sworznia zwrotnicy, przestawienie kół, różnica rozstawu osi, przestawienie osi, przesunięcie osi oraz różnica rozstawu kół.

Technologia wykorzystująca kamery

Zastosowanie nowych, cyfrowych kamer CCD 20° (Charge Coupled Device) przyspiesza pomiar wyprzedzenia sworznia zwrotnicy. Wiele pojazdów można badać z użyciem obrotnic mechanicznych. Jedynie, gdy zachodzi konieczność pomiaru maksymalnego kąta skrętu kół, trzeba skorzystać z obrotnic elektronicznych. Urządzenie FWA 4435 dysponuje możliwością podłączenia obrotnic elektronicznych. Ponadto wydajność kamer pozwala mierzyć pojazdy o rozstawie osi do 6,50 metra, w tym także samochodów dostawczych typu Transporter.

Możliwości pomiarowe urządzenia FWA 4435:

• Całkowita zbieżność osi (przedniej i tylnej)
• Indywidualna zbieżność osi (przedniej i tylnej)
• Pochylenie kół (przedniej i tylnej)
• Przesunięcie kół (przedniej i tylnej)
• Kąt osi kół
• Wyprzedzenie sworznia zwrotnicy
• Pochylenie osi sworznia zwrotnicy
• Różnica kątów skrętu kół
• Zakres korekty wyprzedzenia sworznia zwrotnicy
• Przesunięcie poprzeczne lewe/prawe
• Różnica rozstawu kół
• Przesunięcie osi

Ponadto nasza wersja urządzenia do geometrii kół (względem starszego modelu FWA 43xx) posiada dodatkowe możliwości pomiarowe:

• Przysunięcie kół (tylnej osi)
• Różnica rozstawu osi

 Zakresy pomiaru i dokładność pomiaru